Με τον Περί Σωματείων και Ιδρυμάτων και άλλα Συναφή Θέματα Νόμο του 2017, όπως έχει τροποποιηθεί (στο εξής «ο Νόμος»), καταργούνται ο περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμος του 1972 και ο περί Εγγραφής Λεσχών Νόμος, μαζί με τις τροποποιήσεις τους. Τα υφιστάμενα σωματεία και ιδρύματα που είχαν ιδρυθεί με βάση τις διατάξεις των κατεργηθέντων νόμων θα θεωρούνται ότι εγκρίθηκαν με βάση τις διατάξεις του Νόμου, χωρίς πρόσθετο τέλος, νοουμένου ότι θα προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις των καταστατικών τους μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2019.

Ο Νόμος προωθεί την αποκέντρωση. Σύμφωνα με το Νόμο, «Έφορος» είναι πλέον ο Έπαρχος της έδρας στην οποία ιδρύεται το Σωματείο. Επομένως, ο Έφορος είναι υπεύθυνος για την εγγραφή και λειτουργία των μη κερδοσκοπικών οργανισμών που έχουν την έδρα τους στην Επαρχία του.

Τι είναι «Σωματείο»;

Σύμφωνα με τον Νόμο «σωματείο» σημαίνει οργανωμένη ένωση αποτελούμενη από τουλάχιστον είκοσι άτομα (20), με σκοπό την επίτευξη μη κερδοσκοπικού σκοπού. Μη κερδοσκοπικός σκοπός είναι, για παράδειγμα, η προώθηση και διενέργεια πολιτιστικών εκδηλώσεων και/ή άλλων εκδηλώσεων επιμορφωτικού χαρακτήρα. Επίσης, στα σωματεία, με την έννοια του Νόμου, συμπεριλαμβάνονται και αθλητικά σωματεία, σωματεία που ιδρύονται με σκοπό την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας ή σωματεία που έχουν γενικότερο σκοπό τον εθελοντισμό.

Το σωματείο δεν διανέμει οποιαδήποτε κέρδη τα οποία δύναται να προκύψουν από τις δραστηριότητές του στα μέλη, στους ιδρυτές, στη διοίκηση ή στους αξιωματούχους του, αλλά τα επενδύει ή τα χρησιμοποιεί για τη συνέχιση και επίτευξη των σκοπών του. Νοείται ότι τόσο τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Σωματείου όσο και τα μέλη του Σωματείου μπορούν να ανακτήσουν ή/και να διεκδικήσουν τυχόν λογικά έξοδα που κατέβαλαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, περιλαμβανομένης και αμοιβής τους, που αντιστοιχεί σε ερευνητικά ή καλλιτεχνικά ή άλλα χρηματοδοτούμενα ή συγχρηματοδοτούμενα από τρίτους φορείς προγράμματα, αφού προσκομίσουν τα αναγκαία έγγραφα στην διοίκηση του σωματείου.

Σύμφωνα με τον Νόμο, εντός του πρώτου τριμήνου κάθε χρόνου, το σωματείο οφείλει να γνωστοποιεί στον Έφορο τα εξής:

(α)      τυχόν αλλαγές στην ταχυδρομική διεύθυνση,

(β)      τα εν ενεργεία μέλη του Δ.Σ με τα αντίστοιχα αξιώματά τους, σε περίπτωση αλλαγής αυτών,

(γ)      τον ακριβή αριθμό μελών και τυχόν εγγραφές/διαγραφές/αποχωρήσεις μελών,

(δ)      τη σύγκληση της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης, ενημερώνοντας για το χρόνο διεξαγωγής της, τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τον αριθμό των παρόντων μελών, σε σχέση με τον αριθμό του συνόλου των μελών με δικαίωμα ψήφου (απαρτία),

(ε)      τους λογαριασμούς του σωματείου.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο στοχεύει στην διαφάνεια, στη χρηστή διοίκηση και λειτουργικότητα των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου έχουν πλέον την υποχρέωση να τηρούν λογιστικά βιβλία και να γνωστοποιούν το λογαριασμό πιστωτικού υπολοίπου του σωματείου τους κατά την έναρξη του οικονομικού έτους. Εάν τα ετήσια έσοδα του σωματείου δεν υπερβαίνουν τις σαράντα χιλιάδες ευρώ (€40.000), δεν απαιτείται η ετοιμασία λογαριασμών ελεγμένων από εγκεκριμένο ελεγκτή (audited accounts). Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή όταν τα ετήσια έσοδα του σωματείου ξεπερνούν τις σαράντα χιλιάδες ευρώ (€40.000), απαιτείται έλεγχος από εγκεκριμένο ελεγκτή.

Εγγραφή Σωματείου

Η αίτηση για την εγγραφή σωματείου με βάση το άρθρο 7 του Νόμου πρέπει να συνοδεύεται από τα ακόλουθα έγγραφα:

• Διαβιβαστική επιστολή δικηγόρου,
• Αίτηση για εγγραφή σωματείου ( Υ.Ε. 1),
• Συστατική πράξη,
• Ονόματα και διευθύνσεις μελών της διοίκησης,
• Το καταστατικό του σωματείου υπογραμμένο από τα 20 τουλάχιστο μέλη του σωματείου,
• Έμβλημα του σωματείου,
• Περιγραφή της κινητής ή της ακίνητης ιδιοκτησίας ή και τα δύο μαζί του σωματείου κατά το χρόνο της υποβολής της αίτησης υπογραμμένη από το Διοικητικό Συμβούλιο.

Το καταστατικό του σωματίου

Το καταστατικό του σωματείου περιλαμβάνει τους κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας του. Σύμφωνα με τον Νόμο, το καταστατικό του σωματείου πρέπει απαραίτητα να καθορίζει:

• Το σκοπό, την επωνυμία, διαδικασία αποχώρησης και αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών,
• Τους όρους της εισόδου, αποχώρησης και αποβολής των μελών, καθώς και τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους,
• Τους πόρους του σωματείου,
• Τον τρόπο της δικαστικής και εξώδικης αντιπροσώπευσης του σωματείου,
• Τα όργανα της διοίκησης του σωματείου καθώς και τους όρους του καταρτισμού και της λειτουργίας της και της παύσης των οργάνων της.
• Τους όρους με τους οποίους συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζεται η συνέλευση των μελών,
• Τους όρους τροποποίησης του καταστατικού του σωματείου, γενικά και ειδικά των σκοπών του σωματείου,
• Τον τρόπο με τον οποίο ελέγχονται οι λογαριασμοί του σωματείου,
• Τους όρους διάλυσης του σωματείου και της τύχης της περιουσίας του σε περίπτωση διάλυσης που σε ουδεμία περίπτωση διανέμεται μεταξύ των μελών.

Για την εγγραφή σωματείου, αφού εγκριθούν τα πιο πάνω απαραίτητα έγγραφα, καταβάλλεται τέλος Ευρώ 50,00 για την ολοκλήρωση της εγγραφής και την έκδοση του πιστοποιητικού σύστασης του σωματείου.

Καταληκτικά, η δυνατότητα ίδρυσης σωματείου στην Κύπρου αποτελεί εργαλείο της Κοινωνίας των Πολιτών, αφού εφόσον ιδρυθεί ένα σωματείο όπως ορίζει ο Νόμος, το σωματείο μπορεί πλέον να ενεργεί ως νομική οντότητα, με μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και να επωφεληθεί από αυτήν. Τα σωματεία μπορούν να αιτηθούν επιχορηγήσεις από κρατικές ή άλλες αρχές, από ευρωπαϊκά ή άλλα διεθνή προγράμματα, καθώς και από τα μέλη τους ή από τρίτους.

Tα ανωτέρω αποτελούν μια σύντομη περιγραφή του νομοθετικού πλαισίου αναφορικά με την ίδρυση σωματείου στην Κύπρο, καθώς και για την τροποποίηση καταστατικού υφισταμένων σωματείων. Το Γραφείο μας έχει ήδη αναλάβει την διαδικασία συμμόρφωσης με τον Νόμο για εγγεγραμμένα σωματεία, με την τροποποίηση καταστατικών υφισταμένων σωματείων.

Author